[wpml_language_selector_widget]
Polish English French German Spanish Finnish Hebrew Swedish Norwegian Italian Czech Slovak Bulgarian Hungarian Portuguese Russian Chinese (Simplified) Japanese Hindi Arabic
[wpml_language_selector_widget]
Polish English French German Spanish Finnish Hebrew Swedish Norwegian Italian Czech Slovak Bulgarian Hungarian Portuguese Russian Chinese (Simplified) Japanese Hindi Arabic
Polish English French German Spanish Finnish Hebrew Swedish Norwegian Italian Czech Slovak Bulgarian Hungarian Portuguese Russian Chinese (Simplified) Japanese Hindi Arabic
[wpml_language_selector_widget]
Polish English French German Spanish Finnish Hebrew Swedish Norwegian Italian Czech Slovak Bulgarian Hungarian Portuguese Russian Chinese (Simplified) Japanese Hindi Arabic
/
Dział Section 1 — PROSZĘ KLIKNĄĆ NA TYTUŁ / FOTOGRAFIĘ DANEGO EKSPONATUMałe Ojczyzny, Świat Rodziców, Dziadków, Wspomnienia rodzinne...

Genealogia Marii “Maruszki” Klauzunik Wydrzyckiej szkolnej miłości i pierwszej żony Czesława Niemena

Zgłaszający Eksponat:
Tadeusz Wysocki Portal Narodowa GA.PA
podziel się z innymi:

GENEALOGIA I HISTORIA RODZINY MARII KLAUZUNIK WYDRZYCKIEJ – WIELKIEJ SZKOLNEJ MIŁOŚCI I PIERWSZEJ ŻONY CZESŁAWA NIEMENA WYDRZYCKIEGO POCHODZĄCEGO ZE STARYCH WASILISZEK k/GRODNA

—

PRÓBA ROZPOCZĘCIA BADAŃ BEZ ŻADNYCH DOKUMENTÓW METRYKALNYCH, CZY INNYCH DOKUMENTÓW

—

INFORMACJE OGÓLNE

Fragmenty Genealogii i Historii  Rodziny Czesława Niemena:

Czesław Niemen Wydrzycki w roku 1958 przyjechał do Polski, a w ślad za  nim jego ukochana, młoda żona Maria ‘Maruszka’ Klauzunik – Wydrzycka – warto poświęcić kilka słów tej tak ukochanej przez Czesława osobie, przecież której rodzinne korzenie są kompletnie nieznane – nie mamy obecnie dostępu do żadnych dokumentów rodzinnych Marii. Opieram się wyłącznie na opowieściach przekazanych ustnie, również przez rodzinę, w tym przez Pana Jerzego Markiewicza, który niedawno przyjechał do Polski z Białorusi w 2020 roku, oraz na moich pierwszych badaniach genealogii Czesława Niemena.

Maria Klauzunik chodziła do tej samej szkoły w Wasiliszkach, do której uczęszczał Czesław Niemen. Była to jego wielka szkolna miłość “Maruszka” – a te miłości są w życiu niezapomniane. Maria i Czesław postanowili wziąć pilny ślub (cywilny) w 1958 roku, ze względu na nagły wyjazd 19-letniego Czesława do Polski w ramach repatriacji, ponieważ rodzina Wydrzyckich chciała go uchronić  przed okrutną wojskową służbą w sowieckiej armii, a Czesław chciał uratować swoją Maruszkę i umożliwić jej wyjazd do Polski. Rodzinne pochodzenie Marii jest na dziś nieznane – na dziś Portal Narodowa GA.PA może pomóc, prawdopodobnie po raz pierwszy w historii, w określeniu etymologii jej rodzinnego, bardzo trudnego w badaniu, pochodzenia niezwykle rzadkiego nazwiska Klauzunik. Każde rodzinne nazwisko niesie ze sobą historię rodziny i wartość kulturową, stąd należy badać jego pochodzenie – czasem pomaga to w dalszych badaniach genealogii i historii danej rodziny. W dalszej części próba mojego specjalnego etymologicznego opisania jej rodzinnego nazwiska, przepraszam, zajmuje to dużo miejsca;

Urodzona w Polsce w 1960 roku ukochana córeczka Marii i Czesława otrzymała na imię również Maria.

I. Pochodzenie i Historia Rodowego Nazwiska Wydrzycki i Klauzunik – etymologia 

Według czołowych polskich etymologów, powtórzmy, każde polskie nazwisko niesie wartość kulturową i dziedzictwo etniczne. Zgodnie z ich pracami “Nazwiska Polaków Słownik Historyczno-Etymologiczny”, zespół Prof. K. Rymuta, DWN Kraków, 2001 r., “Słownik Najstarszych Nazwisk Polskich Pochodzenie Językowe (XII – XV wiek)”, Zofia Kowalik-Kaleta, Leonarda Dacewicz, Beata Raszewska-Żurek, Instytut Slawistyki PAN, “Historia Nazwisk Polskich na Tle Społecznym i Obyczajowym (XII-XV wiek), Zofia Kowalik-Kaleta, Instytut Slawistyki PAN, Warszawa 2007, oraz innych etymologicznych pracach:

Nazwisko KLAUZUNIK

Polskie etymologiczne prace nazwiska Klauzunik nie wymieniają, ale sięgnijmy do określenia podstawy nazwisk: to Klaus, Klausa, Klause, Klauz, Klauze, Klause, Klawza i inne w tej gałęzi nazwisk – pochodzą od staropolskiego nazwiska / nazwania / zawołania / przydomku Klaus (notowanego w Polsce od 1501 roku) – a to pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Klaus, ta od imienia Nicolaus.

I wreszcie druga informacja:  nazwisko Klauzunik nie występuje we współczesnej Polsce  -“Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku” – oparty na bazie PESEL z 2002 roku” – opracowanie zespołu Kazimierza Rymuta z Krakowa. Nazwisko Klauzunik – 0, Klauz – 134 dorosłe osoby – głównie woj. łódzkie, oraz np. nazwisko Klaus – 472 dorosłe osoby – głównie woj. podkarpackie.

Według mojej wiedzy nazwisko Klauzunik zostało ostatecznie utworzone ma Kresach I Rzeczypospolitej przez dodanie do nazwiska Klauz/Klaus… końcówki nazwiska -unik (inne to np. -eniuk -ewicz i inne) zgodnie z tradycją na na tym terenie Kresów w tworzeniu lokalnych nazwisk.

Nazwisko Marii Klauzunik winno być potwierdzone przez odnalezione (być może poprzez skany, czy fotografie dokumentów przesłane do Portalu Narodowa GA.PA) źródłowe dokumenty Marii Klauzunik. Na dziś spróbuję opracować absolutnie nietypową metodę badań rodzinnego gniazda Marii Klauzunik, którą można nazwać “Badanie genealogii przy wsparciu etymologii i lokalizacji danego nazwiska”.

—

II. BADANIE GENEALOGII W OPARCIU O ETYMOLOGIĘ RODZINNEGO NAZWISKA

Z podanych wcześniej informacji o pochodzeniu i znaczeniu nazwiska KLAUZUNIK:
Jedno z podstawowych sprawdzonych źródeł o pochodzeniu nazwiska: “Nazwiska Polaków Słownik Historyczno-Etymologiczny” tom I strona 405: Staropolskie nazwisko, nazwanie, zawołanie KLAUS, po raz pierwszy notowane w archiwalnych dokumentach Polsce w 1501 roku – pochodzi od języka łacińskiego i imienia Nicolaus. Od tego pierwszego nazwiska, nazwania, zawołania w następnych okresach w gałęzi nazwisk występują nazwiska: Klausa, Klause, Klauz, Klauze, Klauza, Klauziński, itd. (po przyjęciu sufiksu nazwiska -ski w procesie dodawania końcówek nazwisk -ski -cki w Polsce gł. w XVII i XVIII wieku). Nazwisko Klauzunik ukształtowało się po przybyciu przodków z terenów dawnej Korony na tereny Wschodnich Kresów, w dodaniu do podstawy nazwiska Klauz sufiksu -unik (w lokalnej tradycji językowej i pisowni nazwisk w znaczeniu Klauzunik – syn Klauza). Słownik K. Rymuta potwierdza w tomie I we Wstępie str. XLIX w podrozdziale “Nazwy osobowe posiadające przyrostki (sufiks) słowotwórcze”: “Po wieku XV maleje żywotność odojcowskich form na -ic, -owic. Na ich miejsce wchodzą formacje zdrobniałe na -ik, ek, -czak”. W którym pokoleniu na tym terenie nazwisko Klauz/Klaus… zmieniło się na Klauzunik – tego na dziś nie wiemy, wymaga to dostępu do rodzinnych dokumentów, czy kościelnych/cywilnych metrykaliów Marii i Janiny Klauzunik.

1. Badania nazwisko Klauz/Klaus z bazą Geneteka – pierwsze notowania:

Urodzenia:

Śluby:

Zgony:

= widać, że rodzina Klauz/Klaus wyemigrowała z terenów parafii Iszczołna po roku 1854, gdzie? Popatrzmy więc na dane Klauz/Klaus na całym terenie województwa, z podaniem dla wyszukiwarki wszelkich wersji nazwiska Kla……..

Urodzenia:

Małżeństwa:

Zgony:

=

a więc ślad ostatni rodziny Klauz/Klaus z par. Iszczołna i Wielkiej Wsi (Wielkiego Sioła) to:

Ur. 1848 66 Józef Klaus Antoni Krystyna Koniuta Iszczołna Wielka Wieś

Ur. 1854 17 Krzysztof Klauz Antoni Katarzyna Hajdukiewicz Iszczołna Wielkie Sioło

= szukamy wszędzie na Kresach obu osób:

Józef Klaus, urodzony w 1848 roku:

Krzysztof Klauz, urodzony w 1854 roku: brak danych.

—

= a więc jedyny ślad to LWÓW, wpis zgonu Józefa Klausa, Szpital Sióstr Szarytek, niestety bez podania imion rodziców, czy miejsca urodzenia.

—

Wnioski z analizy nazwisk z Geneteką:

1. Jeśli badać podstawę nazwiska Klauzunik – Klauza/Klausa – w analizie pochodzenia rodziny trzeba wziąć pod uwagę blisko fonetyczne nazwisko Klauda – a wtedy miejscem pochodzenia rodziny było GRODNO (wtedy nazwisko Marii Klauzunik jako prawidłowe winno być podawane jako “Klaudunik”). W tym przypadku Maria i jej siostra Janina przyjechały z rodzicami jako wykształcone młode panny około 1920 roku z Grodna do Wasiliszek lub do okolicznych rodzinnych miejscowości, gdzie ostatecznie Janina została zatrudniona w szkole w Wasiliszkach jako nauczycielka. 

Z nazwiskiem Klauda zmieniona być winna całość badań, ponieważ z etymologią jest to inna gałąź nazwisk: KLAUDA – “pochodzi zapewne od imienia Klaudiusz – a to od j. łacińskiego ‘Claudius’ – to z kolei od mta Clausus, lub od łac. claudus ‘kulawy'”. Gałąź nazwisk notowana w Polsce od I poł. XVII wieku.

2. Jeśli badać podstawę nazwiska Klauzunik – Klauza/Klausa – w analizie pochodzenia z Wielkiej Wsi (Wielkiego Sioła) po ok. 1850 roku, można założyć, że rodzina (część rodziny) przeniosła się do MOHYLEWA nad Dnieprem, dużym ośrodku przemysłowym i usługowym, w poszukiwaniu pracy. W tym przypadku wykształcone młode panny Maria i Janina przyjechały z rodziną ok. roku 1920 do Wasiliszek (okolice) z Mohylewa. To jest interpretacja mniej pewna.

W tym przypadku, jak i w podanym wyżej, do dalszego badania są niezbędne metrykalne lub rodzinne dokumenty z min. pocz. XX wieku.

—

Jeśli będzie konieczne podam również analizę z innymi przybliżonymi wersjami nazwiska.

—

2. Genealogia Marii Wydrzyckiej z domu Klauzunik – początki badań – założenia:

Maria Klauzunik urodzona ok. 1940 roku w Wielkiej Wsi (Wielkie Sioło) k/Grodna (?)

# jej rodzona siostra Janina Klauzunik, starsza o kilka lat, nauczycielka (angielskiego?) w szkole w Wasiliszkach, gdzie jej uczniami byli młodzi Czesław Niemen i Maria Klauzunik.

A więc możemy założyć, że rodzice Marii i Janiny urodzeni ok. 1900 roku, ślub wzięli ok. 1930 roku – ich rodzice, a dziadkowie Marii i Janiny – ślub wzięli ok. 1870 roku, pradziadkowie ślub wzięli ok. 1840 roku – w indeksach Geneteki znajdujemy potencjalny rodzinny ślad:

Rok 1841 Małżeństwa: Józef Borysewicz i Katarzyna Arabczyk z domu Klauz, matka Krystyna Klauz, parafia Iszczołna, miejscowość Wielka Wieś, podane jak wyżej:

—

Przypuszczenie: Gniazdo rodzinne Marii “Maruszki” Klauzunik to zapewne miejscowość Wielka Wieś (inna nazwa – Wielkie Sioło) w parafii Iszczołna (położona ok. 18 kilometrów od gniazda rodzinnego Czesława Niemena – Stare Wasiliszki). Historyczne źródła określają ten teren I Rzeczypospolitej jako okolice szlacheckie (szlachta zagrodowa, zaściankowa), ale też tradycje włościańskie, chłopskie. Być może samo nazwisko Klauz, Klaus wskazuje na tradycje również mieszczańskie. O tym wszystkim będą mogły powiedzieć dalsze badania już z innymi archiwalnymi źródłami np. metrykalnymi, sądowymi, spisami ludności, itp.

—

3. Historyczne Ślady Rodzinnych Miejsc Pochodzenia

Wielka Wieś (Wielkie Sioło): SGKP ok. r. 1890, skrót: “Wieś, powiat lidzki, Żyrmany (o 2 w. – wiorsty), o 12 w. od Lidy ku Wilnu, 9 dm. (domów, dymów), 112 mk (mieszkańców) katolickich, w 1865 roku 42 dusz rewiz. (rewizyjnych). Obok karczma zwana Sielanka.”

Iszczołna: SGKP ok. r. 1890, skrót: “Mko. (Miasteczko) i dobra ziemskie, w powiecie lidzkim, na drodze pocztowej z Grodna do Wilna, nad rzeką Iszczołnianką, o 37 wiorst od Lidy, ma kościół parafialny eryg. (erygowany) w 1515 roku, liczy 137 mk., w roku 1866 miasteczko i wieś liczyło 319 mk, ma kaplicę w Możejkowie”.

Stare Wasiliszki: SGKP ok. r. 1890, skrót: “Wieś włościańska, n/rzeką Lebiodką, dobra skarbowe Wasiliszki, o 37 wiorst od Lidy, ma 10 domów i 136 mk. katolików, własny kościół katolicki”.

Wasiliszki: SGKP ok. r. 1890, skrót: “Mko. (Miasteczko) rządowe, nad rzeką Tęczą (Dumą?), o 35 wiorst od Lidy, liczy 2728 mk,, w roku 1866 liczyło 244 domów i 1841 mieszkańców, (5-ciu jako Prawosławnych, 438-miu Katolików, 1383 Żydów), posiada cerkiew, kościół katolicki i synagogę, okolice szlacheckie…”.

—

Źródło w/w opisań: SGKP – “Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i Innych Krajów Ościennych”, tom I-XVI, Kraków, lata opisania i wydawania w podstawie 1880-1902

—

P.S. Zanotujmy, iż rodzinną parafią części rodziny Maryli Rodowicz (linia główna rodziny pochodzi z Wilna), w linii babci Józefy Szymkowskiej p.v. Sienkiewicz z domu Szorkiń (24.02.1892-30.06.1978) oraz jej siostry Marianny Markiewicz z domu Szorkiń (rodzina jej męża Władysława Markiewicza pochodziła z pobliskich Wasiliszek, Starych Wasiliszek) – była ta sama parafia Iszczołna. Rodzinny dom Józefy i Marianny to leżący w obrębie parafii Iszczołna zapewne Możejków Mały lub Duży, Skrzybowce, Murowanka… – być może będzie opracowana, jeśli trzeba, podobna etymologiczna analiza z Geneteką z rodzinnym nazwiskiem Szorkiń.

—

W opracowaniu: Twórca Strony Narodowa GA.PA – Narodowa.pl – Tadeusz ‘Max’ Wysocki

Źródła fotografii i grafik: Open Polska Wikipedia

0

Korespondencja

Mapa strony

Przydatne

Dodaj nowy eksponat

Kontakt

Wyślij wiadomość

Subskrybuj!

Zapisz się, by otrzymywać powiadomienia o nowo dodanych eksponatach.


Copyright © 2002-2024 DHO Tadeusz Wysocki All Rights Reserved

Website Project Created by RAW-CODE